Lê bigere

Wednesday, July 23, 2014

Kurtenivîseke li ser beşekî ji civaknasiyê

Ev kurtenivîseke li ser beşekî ji civaknasiyê ye, hêvîdar im hûn bixwînin nirx, nerîn û fikirên xwe bibêjim û em behsa wê di civata xwe de bikin..
Charles Horton Cooley civaknaseke ku xwest bêtir çivak û reftarên mirovan fêm bike; bawer dikir ku hîkara koman di civakê de bandoreke mezin li ser teftar, tevger û ramanên mirovan dike.
Teoriya "the looking-Glass sels" çêkiriye ku dibêje Mirov û Civak yekîneyeke in.
Armanca wî ku bizane bê çima mirov bi vî awayî tev digerin.
Bingeha perspektîva interaksyonsit di civaknasiyê" de ji vir derdikeve.
Dibêje ji bo em civatê fêm bikin divê em fêm bşkin bê mirova çi wateyan dide tiştên civatê anku civaka çawanî û şêweya jiyana me çêdike..
Wî koma sereke da nasî; koma sereke koma yekem e ku mirov dibîne û pê re dide û distîne û mezintirîn bandorê li ser fikir û raman û baweriyên wî dike.
Cooley dibêje ku civak her ku endustrîlîze an sanayî dibe mirov bêtir takekes. Mirov dibin xwedî ruhekî pêşbir û pêwendiyê xwe bi malbata klasîk re re winda dikin.
Koma sereke: li gorî Cooleyî her ku civat li pêş dikeve her ku mirov bêtir takekes dibe.
Tiştê balkêş di fikirên wî de dibêje: ku komên biçûk û jidil bûn ( ew ên klasîk wek malbat) ên ku şekil didan refatrên mirovan.
Cooeley dibêje: ku komên sereke ew komê ku rûbirû hev dî ditînin dihatin ba hev û hestên xwe bi hev re parve dikirin alîkariya hev ji aliyê manewî de dikirin
" heger em li kurdan binerin gelo rewş çawa ye?"
Looking Glass-self: wek ku tê zanîn Cooley yek ji afirînerê perpektîva interaksyonsitî ye. Di vê têgeha "lookin glass self" de dibêje mirov li xwe dinere bi çavê ku ka çawa civak lê dinere..
Li gorî teoriya Self Looking Glass" sê hoker an fraz hene
1. em xeyal dikim bê em xwe çawa raber û nişanî kesên dî dikin
2. em xeyal dikin bê yên dî çawa me dinirxînin
3. em hin hestan derbarê xwe de çêdikin ku ew hest li ser dîtina me ji têgihişta kesên dî me ji re ava bûye.
" Di civata Kurd de ev çiqasî belav e?, di nerîna we de ev teorî çiqasî rast e?
Xala krîtîk di vê teoriyê de ew e: mirov dikare nerîn û hestên kesên dî şaş fêm bike.
Mînak: dêûbav ji zarokê xwe re bibêjin "tu ker î" . Dê ew zarok xwe nezan û ker bihise û bawer bike.
" Ev di nav me kurdan de pir belav e, em nizanin bi zarokên xwe re bidin û bistînin an wan difirînin an wan dixin binê erdê ku gava mezin dibin jiyan ji wan re pir zehmet tê"
Anku mirov bi xwe "awêneya civakî" bi kar dihîne, ji bo xwenirxandinê..
Eger derbarê mirovî de nerîneke neyinî bê, dê xwe bed his bike, eger "erênî" bê dê xwe çak hîs bike.
Cooley: civakê wek organizmeyekê dinirxîne û dibêje hemÛ beşên wê di bin bandor, hîkarî û têkiliyên bi hev re şekilê xwe distînin.
Dibêje: Civak û takekes du tiştên nikarin ji hev cuda bibin.
Yanî hesta EZ niye eger bi "TU, EW û Ê DÎ" ve neyê girêdan.

No comments: