Gelo hejmara kurdan çiqas e? Ev pirs çiqasî giring e û sedem çi ye?

Gava mirov bindest be, her hewl dide îsbat bike ku tiştên wî ji yê her kesî baştir û zêdetir in. Bi giştî hemû tezên xwe li ser têkbirina îdîayên serdestê xwe ava dike. Ew mirov dibêje qey eger tiştên wî nebaş bin, mafê wî azadiyê tine. Yanî eger kurdî ne baştirîn, resentirîn, xurttirîn zimanê cîhanê be, nexwe mafê kurdan ê serxwebûn û azadiyê tine. Eger kurd ne baştirîn û bi exlaqtirîn mirovên cîhanê bin, ew ê mafê wan tine be ku xwe bi rê ve bibin. Dibêjin qey hejmara wan ne 80 milyon be, mafê wan tine bibin dewlet e. Ji bîr dikin ku hinek dewlet hene ku hejmara wan 100 hezar e. Ew erd a te ye, bila tu tenê lê bijî ya te ye. Bila zimanê te "qelstirîn" zimanê cîhanê be; mafê te ye ku tu bi wî zimanî were perwerdekirin.

Helbet li gel vê tiştekî baş e ku mirov bi awayekî zanistî agahiyan bi dest bixe, binirxîne û eger kêmasiyên civaka wî, zimanê wî û hwd hebin, hewl bide wan fêm bike, rast bike û ji bo xizmeta civaka xwe bixebiten.

Îca Meseleya hejmara kurdan ne ji bo em bibêjin em 50 milyon in û em ji ereban an tirkan an faristan zêdetir e, giring lê tenê ji bo em rewşa xwe fêm bikin, bi min giring e û baş e ku mirov ji dîrokê hîn bibe. Min jî biryara da ku hêdî hêdî vê mijarê vekolim û agahiyan lê zêde bikim:



Pirtûka Kurdistan we dewamet el herb(Kurdistan û avgera şerî)
Nivîskar: Mihemed Ihsan.

Komeleya Neteweyan sala 1925an li ser bingehê berawirdkirinê hejmara kurdan bi qasî 3 milyonan texmîn kir ku nîvê wan li Tirkiyeyê, 700 hezar li Îranê, 500 hezar li Iraqê û 300 hezar li Sûriyeyê ne.



Piştî 20 salan kurdan belge dan Kongreya San Fransicoyê ya damezirandina NYyê ku hejmara wan 9 milyon e.

Lê dîroknasekî bi navê  Willian Lin Westermanî sala 1946an di kovara Foreign Policyê de dibêje ku hejmara kurdan li Îran û Tirkiyeyê 2419000 in, li Iraqê 700 hezar e, li Soviyetê 125 hezar û li Sûriyeyê 100 ne..

Sala 1970yî, Martin van Bruinessen got, 7.5 milyon kurd li Tirkiyeyê, 4-4.5 li Îranê, 2-2.5 li Iraqê milyon li Iraqê, 500 hezar li Sûriyeyê, 60-100 hezar li Sovyetê hene.



Li gorî McDowallî, ku pirtûka xwe di sala 1992an derxistiye, dibêje hejmara kurdan li cîhanê 25-30 milyonî ye. 10.8 milyon ji wan li Tirkiyeyê ne ku ev ji 19% ji nifûsa Tirkiyeyê ye ku wê çaxê 57 milyon bû, 4.1 milyon li Iraqê ne ku ew jî 23% ji nifûsa Iraqê ne ku ew jî 18 milyon bû, 5.5 milyon li Îranê ku ew jî 10% ji nifûsa Îranê ye ku wê çaxê 55 milyon bû, milyonek li Sûriyeyê ye ku 8% ji nifûsa Sûriyeyê ye ku wê çaxê 12.5 bû, 500 hezar jî li Yekîtiya Sovyetê û 700 hezar li Ewropaya Rojavayî û Amerîkaya Bakurî ne.

...

Ev nivîs dê dem bi dem were nûkirin û berfirehkirin.


Nîşe: Eger yek ji min re bibêje bê ez çawa dikarim têbiniyan wek di wordê de bi hejmaran li nivîsê zêde bikim, ez ê hinek tiştên şiroveyan lê zêde bikim.