Tirkî dikare bi kurdî loma ‘em ders dixebitin’

Tirkî dikare bi kurdî û heta pê li serê kurdî jî dike. Ev rastiyek e. Nizanim sedem çi ye lê tirkî zimanekî wisa ye ku xwe vedizne nava mejitê mirovî, hêlîna xwe tê de çêdike û hêkan lê dike û çêlîkên xwe lê xwedî dike. 

Lewra ez naxwazim behsa ziman, giringiya zimanî û bandora zimanî nekim lê ji roja ku min bi serxetiyan re daye û stendiye, gelek qalibên wisa min dîtine ku mejiyê min dike haho û hawar û her mereq dikim gelo çima wisa dikin. Helbet piştî salan min zanî ku sedem ew e ku tirkî dikare bi kurdî û ne sûcê ti kesî ye.

Îca yek ji wan qalibên ku ez dixwazim li ser rawestim jî ev e; bi ingilîzî “study”, bi erebî “دراسة” bi farisî jî herwiha “درس خواندن” e. 

Nebêjin îca ev ji kû derket; min vîdeoyek li ser youtube dît ku bi sernavê “"Resul Bafeyî /Dema Naxwazim Ders Bişixulim.” Wisa nekin wek ku Resûl tenê wisa dibêje. Hemû serxetî bê istisna wisa yan jî qalibekî nêzîkî vê dibêjin. Bi min heta cihekî normal e jî lê…

Ez paşê werim ser “lê”yê. Pêşî ez ji we re bibêjim ku me li binxetê çi digot, me tenê digot “xwendin.” Besî me bû. 

Ez nizanim başûr lê wek di sernavê vîdeoya jorê de jî xuya ye serxetî “ders(an) dişuxilim/dixebitim) dibêjin ku bi temamî wergera tirkî ye Helbet ez nizanim jî ka rojhilatî çi dibêjin û herwiha ez nizanim bê divê em kîjan were gotin jî. 

Heta ez nizanim bê ya em di bin bandora erebî de mane yan zimanê me û erebî li hev hatiye ji ber ya me û ereban bi temamî ne wek hev e. 

Ereb “derese û dirase” bi kar tînin ku bingehê peyva “dersê” ye lê peyveke cuda ya xwendinê ji li ba wan heye lê em peyva “xwendin”ê ji bo herduyan bi kar tînin. 

Eger em binerin ka li medreseyan çi dihat gotin, belkî û ez ne piştrast im em hîn bibin bê divê em çi bibêjim lê niha tiştê herî beloq bi min tê ya ku li serxetê tê gotin..

Ez qet ihtimala ku ez şaş bim ji bîr nakim lewra dibêjim belkî serxetî jî rast bin. Îca ez vegerim ser wê “lê”ya ku min li jorê hiştibû. 

Erê, reng e ku ya li serxetê tê gotin rasttir be lê ka çima hûn natewînin. Gava mirov dibêje “ez ders dixwînim” û ne “ez dersan/dersê/dersa xwe dixwînim” wek ku tu bibêjî, şûjinan di guhê min de radike. 

Ha loma ez dibêjim tirkî dikare bi kurdî, tirkî pê li serê kurdî dike. Mirovên me “ders dixwînin, êk dixwin, mirîşk dikujin…” 

Ez guneh im, hema ji bo xatirê min vê tewanga “pirjimariyê” (binerin ez behsa ya nêr û mê yên yekjimar nakim) nekujin, telef nekin….