Lê bigere

Thursday, August 23, 2012

Xewn

Xewneke ecêb
Xirpişî ser çavên min
Revandin hemû hêviyên min
Destê xwe xist qirika min
Fetisand zaroktiya min
....
Ez şiyar bûm
Dilê pekiya ye
Diperpite li ser xakê
Rû çilmisî ye
Û ez mezin bûme


Sunday, August 19, 2012

Nîvco


Her dem tiştekî kêm heye, 
tê bêjî qey kêmanî temamiya kêmaniya me ye...
Ez rê nivco dikim, 
tê bêjî qey dawiya rêyê di nêvî de diqede
Dilşadî di dilê min dimîne, 
tê bêjî qey nikare derbasî bedenê bibe
Hinas derbasî sîngê dibin, 
lê li wir asê dimîne
Nîvco dimînin, 
şahî xemgîn, heta bi xerîbiyê
Deng belav dibe, lê wêne bedî nabe
Wisa tiştekî nepenî, çavekî me digire
Nahêle em kêmaniyên netemamkirî, temam bikin
An jî em temamkirî dibînin, lê hîs nakin
Dilyar Amûdî

Friday, August 17, 2012

Derman


Nivîsîn ne çare ye! Derman ne girî ye ne jî  ponijîn e…
Seyre ku mirov nexweşiyê bizane û derman bizane, û bi ser de jî her him nexweşî him jî derman bi dest û di destê nexweşî de be, lê nexweş her ji bo nexweş bimîne dermanê di destî de nebîne û ya ji gişî seyrtir ku roj û şevan ji derdê nexweşiya xwe û bêdermaniya wê binale.
Tevî ku ew û ev alem giş dizanin ku derman di bêrîkê de ye, lê mixabin destê xwe naavêjê û hebekê danaqurtîne ta ku ji êşa salan rizgar bibe.
Gelo sedem çi ye? Navê vê rewşê di zanista nojdariyê de çi ye? Ez bi xwe nizanim…
Derketin ne çare ye….
Ger jî ne çare ye…
Mirin jî…
Xebat! Belkî…lê bê viyan, bê daxwaz, bê zanîn, bê azadî,bê afirandin û damezirandina derûneke tendurist ji mirovekî re, ne tenê xebat ne jî viyan û ne jî tiştek bi ji van nikare bibe çare.
Lê belkî hebûna van gişan bi hev re bibe  rê û rêbaza çareya rewşa xemgînbar a heyî.
Ka em bi hev re mirovekî lê kin, piştî ku xweda- heger bi rastî wî ev cîhan û mirov çê kiribin, û heger destûra min hebe ez li wê cîhanê pê re biaxivim ez ê hermû kiryar û çêkirinên wî bi wî re biaxivim ji ber ez bi rastiya wan qanî nekirime-  ew bi şêweya fîzîkî ya tekûz afirand.
Ji bo em tekûziya xwedayî bi tekûziyeke mirovahî bixemilînin  gelo divê em ji kû de dest pê bikin?

Dilyar Amûdê

Thursday, August 16, 2012

Kurteşano.
Dilyar(xwediyê hespî): Hespê delal e çi hir-hir e?
Hesp: ji nêza nava min e. 
Dilyar: nava te ji çi diêşî? 
Hesp: ji birçîna 
Dilyar: ma ew ne ceh bû min danîbû ber te çima te nexwar??
Hesp: rast e te ceh daniye ber min lê te ji bîrkirye ku te çavên min girtine.
Dilyar: lê hege ez çavên te vekim, tê qîmeta ceh nizanî.
Hesp: lê tu jî ji bîr dikî gava tu biçî deverekê tê li pişta min siwar bibî û dê çavên min vekirîbin!!! 

M.XÊR ŞÊXO

Xaçirêkên zarokatiyê


Di valahiya zaboqan da
Di qiçîna nîvrojê de
Di nav agirê nexuyayî de
Zarotiyê  bi ava bîrê dilîst
….
Rojê dişewitand, her tişt
Bi tîrojên ji tundiya erdnîgara westiyayî
Zarotî dikir, wek qîrê
Bi şemaqên zêrîn
Laşên teze, dikizirandin
….
Zarotî tazî bû
Devliken û dilşad bû
Li ser xaka şilbûyî
Bi felekê re henek dikir
Lê bi dengekî hêdî
Ji tirsa şiyarkirina
Kerbên di xew de
Hîqehîqeke bitirs
Tirsa ku dixwest çêja kêlîkê bifetisîne
Ji aliyekî dibezî yê din
Bi ava herikî re xwe dişemtand
Pê re diherikîn hêvî
Dîlaneke nedîtî û nenas
Bêpergal xwe li ser bedenê tazî dihejand
…..
Sal çûn û hatin
Bîr zuha bûn
Hewş êdî teng bûn
Rojê şewtandin terr û zuha
Kinc biçûk bûn
Qetîn.
Pêlav teng bûn
Ketin bin tifik û danûkan
Tazîbûn bû şerma gewdeyan
Dîwar nizim bûn
Xanî 23 caran hatin seyinandin û dawiyê hatin xerakirin
Ciwanî yek li dû yekê ji malan bar kir
Tev li zarotiya pêçayî di çenteyî de
Rewan û zarotiyê serî li ber mezinbûnê hildan
birîndar bûn di şerê mezinbûnê de
her sal bêtir  xwîn herikî
û di  nav wê xwînê de perpitîn
sikirtn kirin
û li dû xwe mejiyekî
ku di zaboq û xaçirêkan de winda hişt
li dû xwe, zarotiyeke çavbihêsir
û mezinahiyeke bêrewan hişt
……
Dilyar Amûdî

Wednesday, August 15, 2012

Bilinmeyen bir dil...


Bîlînmeyen bir dîl anku zimanekî nahê nasîn
Diniya germ meha Temûzê roja yekê ji mehe Remezanê, û wek her sal ez û hevalê xwe yê bi navê şêr di keftlefta xwendinê de ne ji bo derbaskirina salê.
Dibêjin heger bele dihên giş bi hev re dihên îca ê me jî wisa bû. Em jî di vê Germa havînê de ji xwe û rihê xwe aciz in, bi zor û heft beleyî dixwînin bi  zimanin biyanî, ya min Înglîzî ya wî Tirkî. Rebenê Şêr ji ber stres û heycan ku ew digirt li hemberî mamosteyên zanîngehê êdî ji xwe re nexweşiyek bi navê fobiya ezmûnan çêkiribû û nediket ezmûnan tevî ku dixwend û dixebitî ji bo derbas bike lê roja berî ezmûnê dest jê ber dida û nediket ezmûnê.
Îca ezmûna wî ya “nexweşiyên hindirîn” wisa derbas bûbû anku neketibûye. Û bi dehf û teşwîqa min biryara dabû ku dê bikeve vê ezmûnê û du rojan bê hedan û bê sekin kete ezmûnê. Ez jî li mala wî li Konyayê li bendî wî me, ez telefonê jê re vedikim jî venagerîne, welhasil ez jî aciz dibim û dibêjim bi xwedê ev lawik ev ezmûn jî derbas nekir. Di wê germê de ez çûm xwe bişom hinek ava germ hat, min jî serê xwe kef kir û min dît ku ava germ êdî nahê. Ez neçar mam bi ava cemidî xwe bişom. Erê, diniya germ bû lê ava kaniyê pir cemidî bû û mirov pê paqij jî nedibû lê ez neçar mam xwe pê bişom.
Piştî şûştina bi ava cemidî ez derketim min dît ku gaza malê girtin ji ber nedana fatûreyan. Hema çend deqîqe di ser re derbas nebûn Şêrî j imin re telefon vekir. Min nexwest ez d cî de jê re bibêjim ku gaz qut bûye min pirsî ezmûna te çawa bû got “ bi xwedê em sê kes ketin ezmûnê û min ji herduyan jî çêtir bersiv dan lê mamoste ji min pirsî “ tu ji kû Sûriyeyê ye?” min jî got “ bakurê rojhilatî” dûre pirsî “ tu kurd î? “ min jî got “erê” û xwedê dizane loma 65 da min û 75 da herdu yên din. Tevî ku min jê re gotibû ku mamoste j ite bipirsin bibêje “ez Tirkmen im û ev lehengî j ite re ne lazim e” Ji xwe îroj digotin ku çend bajarên kurdan li Sûriyeyê azadiya xwe bi dest xistin belkî ji ber wê jî mamoste baş hêrs bûbû başûr ne bes bû îca rojava jî derket.
Welhasil  Min jî got ku  gaz qut bûye. Rabû got tu ka karta min ya bankê bihîne û were em li bazarê hev du bibînin ta ez biçim fatûreyê bidim. Ez jî rabûm derketim li ber bankê ez rêz hebû û her yekî ji yê di dorê de di nîv saetê de encex pereyên xwe dikişandin. Zilamekî 50 salîn li pêşiya min bû, min jî got ji ber  ku dereng pere dikişandin ez û Şêr jî bi hev re diaxivin. Lê ez aciz û ew aciz. Min çixareyeke derxist ku ez vexwim. Şêrî ji  min re got: ev der Konaya ye, dibe te şerjê kin heger tu di rojiyê de çixareyê vêxî.
Rabû min jÎ çixareya xwe di destê xwe de hişt û min vênexist ji bo ku ez li wan deran nehên şerjêkirin. Lê ezmûn nebaş, xwendin zehmet, li cihekî ku mirov newêrê ne bawer û ne “bêbaweriya” xwe bihîne zimên dijî. Ev giş bi hev re mirovî bi zorê aciz dikin.
Ez û şêr hinekî din axivîn min dît zilamê pêşiyan bi devekî bi  ken  ji  min re dibêje “ hûn bi çi zimanî diaxivin?”
Ka ez ê çi bibêjim, hingî gelek caran hatiye serê min û ez ji wê nerîna wan ya ku piştî ez dibêjim “kurdî” aciz dibim min got “ ez nizanim”
Mêrik jî got: “ ma mirov nizane bê bi çi zimanî diaxive!” “ wek erebî ye?”
Min got: “ dibêjim ku zimanekî nahê nasîn”
Dîsa wî jî dubare kir û got: “ ma mirov nizane bê bi çi zimanî diaxive?”
Min jî got: “wisa dibêjin”
Wî jî got: “peyama te gîha, min fêm kir bê tu dixwazî çi bibêjî “ lê gava diaxivî pê re aciz dibû, û berdewam kir “ ev der komara Tirkiyeyê ye, kesê neecibîne bila “sîktîr” bibe û ji vir bicehime”
De ka were û aciz nebe,  lê vê cara min jî got bi xwedê û bi şeref ez ê xwe aciz nekim û ez wisa kenîm û min bersiva wî neda.
Îca hîn bêtir aciz bû û êdî nedizanî bê çi bibêje rabû hat û ez şîret kirim: “ min ne ji niyeteke bed pirsîbû, min got belkî erebî ye”
Te dî erebî zimanê pîroz e lê kurdî zimanê terorîstan e.
Û berdewam kir û got: “ li himberî mirovan ne pêşbawerî an pêşbiryarî  tev bigerin”
Min jî gotê: tu rast dibêjî, û çîroka min ji we re xweş ka difilek şebeş ..

Çavgirtînkê



Yek do sê
Vekok!
Ka qelaç?!
Ka kolanên tozgirtî?!
Ma heta bi dîwaran xwe veşart?
Bajaroko! Tu bi kû de çûyî?
Te xwe di piş kîjan kevirî de veşatiye
Qey , xaniyên axîn, xwe di piş avahiyên bajarên xerîb de veşartin?
Yan we zarokno! We xwe di bin riwê kîjan biyaniyê de winda kiriye
Zaroktiiya pak!
Ez kerr û gêj bûm
Lê min kes nedît
Her tiştî xwe veşartiye
Di bin raboriyê de
....
Awêneyê!
Ma te ez di  kû de veşartim
Ka hêviyên biçûk?
Çima di te de nateyisin?
Ka dil û viyan
Ev rûyê mehdtirş
Ev qermiçokên xemgîn çi ne?
Derdorê!
 ez ê dîsa çavên xwe bigirim
Yek do sê
Û dîsa yek do sê
Vekok!
Tenêtiyê! Min tu girtî


Dilyar Amûdî




Dilo

Baz de! Baz de! Dilo
Bila mezinahî te negire
                   di qorzîkên giringiyên çêkirî de, te zeft neke.
Bireve zaroko, bi hêz bibeze
Nehêle alozî te li serê kolanên rawestîne
Ji mezinan fedî neke!
Dilo! biçûko! Zaroko!
Guh li dengê evînên derewîn neke.
Zaroktiya xwe ji xwe nexe
Biparêze hestê xwe
Azadiya xwe zeft bigire,
Û bibeze
Bila ramanên qaşo mezin
                 hestên te nekujin
Bibeze û bigirî ji dil,
                       ji nava dilî.
Bila bibêjin; dîn e,
Dînî azadî ye.
Bibeze dilo! biçûko!
             Xwedê bi te re be
           
Dilyar Amûdî


Sunday, August 5, 2012

Dergûş


             Dergûş 

Gulî hûnayî rû buhiştê 
          Dil û can bi qurbana te be
Ayeta vîna vê jînê
          Kêf û şahî cîranê te be
Şûşeya misk û ebîrê
         Gul û ember  ji hilma te be
Bêkes û nazik periyê
               ezman wêneya te be
winda nabî por ji hibriyê
           dê dilêm dergûşa te be
kiras ji jana birînê
        evîn dermanê te be
tu dergûşa hestên minê
        gerdûn bi dergûşa te be  
                                                                      M.XÊR ŞÊXO