Îro dîsa Roja Zimanê Kurdî ye û kurd ji xwe re
pîroz dikin. Ew jî milet in û helbet dê roj û cejnên xwe pîroz bikin. Ji bo min
ne kêşe û ji xwe re çi dikin bila bikin. Lê wisa ji ber ku ji zimanan hez dikim,
hevalekê pirseke kiribû û min dixwest bi berfirehî bersivê paşê ji min nehat li
ser bixebitim û ji xwe tiştên ez dinivîsim bêqîmet in. Îca min got, ez binerim
bê bavê vê rokê çawa bi kar aniye. Çi gotiye?
Hevalê digot, “zimanê kurdî” din av gelî de
cih girtiye lê ew bi xwe tiştekî wisa tine. Ez jî wisa bawer dikim k udi axiftina
rojane de kes nabêje “zimanê kurdî”, eger ne axiftineke akademik an jî rewşeke
ne asayî be. Lê dîsa jî bi min ne bikaranîneke şaş e; welhasil ez li ser wê
nasekinim lê ez ê tenê binerim ka bavê vê rojê Celadet çawa bi kar aniye?
Divê vê jî bibêjim, b imin Celadet mirovekî
bêhempa ye û divê her mirov lê vegere û binere bê çi gotiye lê nayê wê wateyê
ku her tiştê wî gotiye, rast e. Dibe ku şaş be yan jî li gorî zimannasên niha
şaş be yan jî bi guherîna zimanî re şaş bûbe. Lewra hebûna wê nayê ku “zimanê
kurdî” rast e. Lê tenê ji bo em bibinim min lê nerî.
Herwiha dîsa dîsa dilê min rehet nabe; wisa
difikirim ku hîn jî ti kes negihiştiye asta Celadetî yan jî haya min ji wan
çênebûye.
Di Hawarê de ku teknolojiyê ez şaş nekiribim;
3 caran zmanê kurdî
27 caran zimanê kurdî
27 caran zmanê qurdî
Lê mijar ne ew tenê ye jî: li serxetê ji ber
nebûna “Kurdish”ê di tirkî de, serxetiyên me gelek caran di şûna “kurdî” de
peyva “kurd” bi kar tînin. Îca min got ka binerim bê Hawarê çawa bi kar aniye:Ji
çend nivîsên din jî hinek tişt hatin berhevkirin ku di wan de jî teqez e ku
kurdî ne ji bo zimanî lê wek rengdêr hatiye bikaranîn.
Dîsa eger teknolojiyê ez nexapandim:
Pêşî gava ku hîn Celadetî “q” di şûna” k”yê de
bi kar dianî.
1 . "Bê siq e qo heçî hej miletê xwe
diqin. û di rayèn wan da xwina qurdî a paq. digère arîqarîya civatê ji bona wan
deyn e"
"Yanî em kurmanciya îrojî binivîsin;
"Bê şik e ku heçî hej miletê xwe dikin û di rayên wan da xwîna kurdî a pak
digêre arîkariya civatê ji bo wan deyn e"
2.
"Ev bavê qo ji min re ne tîne xwîna xwe a
paq daye, xwîna qurdî qo bi hezaran salan"
"ev bavê ko ji min re ne tine xwîna xwe a
pak daye, ew xwîna kurdî ko bi hezaran salan ve..."
3.
Sehîtî ser her texlît rêziqên qurdî û qurdistanê
yên zimanê borî û yên îro û senifandina wan. Sehîtî (ser hatinên Qurdistanê
û pîş û sinhetên qurdî.
Sehîtî (li) ser her texlît rêzikên kurdî û
Kurdistanê yên zimanê borî û yên îro û senifandina wan. Sehîtî ser
hatinên Kurdistanê û pîş û sinhetên kurdî.
4.sor, gewr, û qesq bi rengê qurdî (helbeta
Kamûran Elî Bedirxanî ye)
Sor, gewr, kesk bi renge kurdî
*Lê li vir mirov dikare bibêje ku “kurdî” ji
bo zimanî jî hatiye gotin, nexasim ku helbest e.
5.Lêva qaxezê
qişand, rotiq li xwe gêr bû, jê aleqe qurdî derket.
Lêva kaxezê kişand, rotik li xwe gêr bû, jê aleke
kurdî derket.
6. Axir seba bajarê Melatyayê di navbeyna
dewleta Zilkadiriyê ya Meraşê û Dewleta Qurdî(Merwanî) ya Diyarbeqirê de; şerên
mezin çêdibûn
Axir seba bajarê Melatyayê di navbeyna dewleta
Zilqadiriyê ya Meraşê û Dewleta kurdî(Merwanî) ya Diyarbekirê de; şerên mezin
çêdibûn.
7. Hafiz paşa (8) da bû ber çavê xwe vê bermaya
serxwebûna qurdî jî hilweşîne û bêxe bin deste dewleta xwe.
Hafiz paşa (8) dabû ber çavê xwe vê bermaya
serxwebûna kurdî jî hilweşîne û bêxe bin deste dewleta xwe.
8. Revîn ne golineqe qurdî ye (nizanim wateya golin
çi ye)
Revîn ne golineke kurdî ye.
Îca gava ku “k” bi kar dianî:
1.
“Ricakar im ji te ey lawê kurdî”
(Cegerwîn)
2.
Mirina te û penda te vejînin milletê
kurdî
3.
Feqîhên te peyayên te bijînin millete
kurdî
4.
Ez nadim bi avaniyê Selahedînê
Kurdî
5.
Di ser holikê re aleke kurdî pêl
dibe
6.
Tu bizan ji rê ve hespên xweşxwanên
kurdî çar in
7.
Di mutarekê de civata kurdî li
Dêrikê eşkere vekiribû.
8.
Hingê min hejmarên van hevde
wilayetên kurdî dabûn ber hev…
9.
Rabin ser xwe, ji xwe re dewleteke
kurdî çêkin û ji bindestiya miletên din mekin
10.
Te çend nav û nîşan hişt ji bo vî
qewmê kurdî
11.
Her ji xwîna kurdî tê
Nîşe: Divê werin gotin ku ne şert e; ev nivîs
hemû yên C. Bedirxanî bin ji ber yeko yeko li nivîskarên wê jî negeriyam lê yên
Hawarê ne
Dizanim ku têkiliya sernavê nivîsê û naveroka wê pev tine lê vê bizanin ku eger pêximberê ereban hebe û Qurana wan hebe; me Celadet û Hawar heye. Em her tiştî wek Celadetî nekin jî divê em her lê vegerin û sûdê jê bigirin.
Wek mînak; Celadetî navê xwe "Celadet Alî " nivîsiye lê niha em navê "Elî" dinivîsin ne "Alî." Îca sernavê nivîsê hinekî xapînokî ye.
