Lê bigere

Tuesday, April 8, 2014

Elfibêya kurdî (erebî)

Elfabêya kurdî ya bi tîpên erebî ji 34 tîpan pêk dihê:
ئـ ـ ا ـ ب ـ پ ـ ت ـ ج ـ چ ـ ح ـ خ ـ د ـ ر ـ ڕ ـ ز ـ ژ ـ س ـ ش ـ ع ـ غ ـ ف ـ ڤ ـ ق ـ ك ـ گ ـ ل ـ ڵ ـ م ـ ن ـ و ـ ۆ ـ وو ـ هـ ـ ه ـ ی ـ ێ.
 Ji bo kû hûn bikarin hînî tîpên ku beramberî van dengan bibin hûn dikarin li ser vê girêdanê bitikînin:
https://www.facebook.com/groups/zimanekurdi/666677833389562/
..
Dengdêr ku di soranî de wek " bizwên" tên binavkirin:
Dengdêr bi xwe di rastiyê de 8 in li gel dengê "i" belê ji ber ku "i" di elfabeya erebî de tune wek 7an tên zanîn:

 (ا ـ و ـ ۆ ـ وو ـ ه‌ ـ ی ـ ێ).
..
Rêbaz:
Her peyveke kurdî bi kêmanî divê dengdêrek di peyvê de hebe:
Mînak:
  • او naw) ـ (كورد Kurd) ـ (كۆمار komar) ـ (سوور sûr) ـ (به‌رد berd) ـ (كوردی kurdî) ـ (سێ sê) ـ (زانستپه‌روه‌ر zanistperwer).
  • Helbet divê em bizanin ku e li jorê  ji hev cuda hatine nivîsîn bo dîtina dengdêran lê divên ku wisa bên nivîsîn:  (ناو ) ـ (كورد) ـ (كۆمار ) ـ (سوور ) ـ (به‌رد) ـ (كوردی ) ـ (سێ سێ) ـ (زانستپه‌روه‌ر).
Wateyên peyvan:
Naw: Nav
Kurd: kurd
Komar: Komar
Sûr: sor
Berd: kevir, ber
Kurdî: kurdî
Sê: sê
Zanistpewer
..
Ji bo dengê  (i) yê ku di elifbêya erebî de nayê nivîsîn dibêjin:bizroke:
Çend mînak:
(بردن birdin)، (من min)، (ژن jin)، (چل çil)، (مردن mirdin)، (بزن bizin) و (خستن xistin).

Paşko: ev herdû tîp in: (ڕ = rr) و (ڵ = ll). ku wek me nîşan daye di elifbêya latînî de bi dûbarekirina wan tên nivîsîn.
Çend mînak:(په‌ڕۆ = perro)، (که‌ڕ = kerr) یان (كه‌ڵك = kellk)، (ساڵ = sall).
Nîşe: wek kurmancî di soranî de jî du dengdêr li dû hev nayên û yek ji wan dengdêran dibe "pîtê yametîder" anku bi kurmancî wek tîpên kelijandinê:  (ی y) û (و w)‌
Nîşe: Lê di elifbêya erebî de ev herdû tîp hin dikarin "î" û "û" bin û him jî "y" û "w"ê bin yanî ji tîpên berî wan û piştî wan mirov dikare bizane:
Dengdêr: (ی î)، (سلێمانی Silêmanî). (تیر =tîr).، (كول kul)
Dengdar: (ی y)، (كه‌ی key). (به‌یت = beyt),(خه‌وتن xewtin).



No comments: